EDİRNE’NİN ABLASI DR.SAADET YARDIM VE ABİSİ DR.RATİP KAZANCIGİL
Ender BİLAR
Tarihi ve kültürel miraslar, kentlerin cadde ve sokaklarını taçlandırırken kentte doğan veya değişik nedenlerle kentte göç ederek yaşamlarını sürdüren bireylerin yaşam merkezlerini kurarak tarih, kültür-sanat, eğitim, sağlık vb. alanlardaki becerileriyle ürettikleri eserleri geleceğe miras kalmaktadır.
Bırakılan bu miraslar da, sözlü, yazılı, görsel ve dijital belgelere taşınarak kent belleğinde yer almaktadır.
Edirne’nin tarih, kültür ve sağlık tarihinde izler bırakan değerli büyüğümüz Dr.Ratip Kazancıgil’i 12 Ağustos 2017 tarihinde kaybetmiştik. Dr.Ratip Kazancıgil’in en yakın çalışma arkadaşı Dr. Saadet Yardımı da 24 Kasım 2020 akşamı kaybettik. Dr.Saadet Yardım, benim ve tüm şehrin “Saadet Ablası” idi.
Kendisi kentimizin sosyal, sağlık ve kültür hayatında önemli çalışmalarda bulunmuş ve kentimizin şehir tarihinde izler bırakmıştır.
Dr.Ratip Kazancıgil, Dr. Saadet Yardım ile ilgili 30 Mart 2011 Çarşamba günü kaleme aldığı makalesinde yakın çalışma arkadaşı olan Dr.Saadet Yardım’ı anlatmaktadır. İki çalışma arkadaşı bugün aramızda olmasa da bıraktığı eserleri, dostluklarıyla şehrin kalbinde sevgiyle yer almaktadır.
Dr.Ratip Kazancıgil’in asistanı Öğr.Gör.Nilüfer Gökçe aşağıdaki yazıyı bana göndererek bu yazının köşemizde yer almasını sağlamıştır.
Mekanları cennet olsun.
EDİRNE’NİN YARDIM ABLASI
Yrd.Doç.Dr. Ratip KAZANCIGİL
Ben, bugüne kadar, adı ve soyadının anlamlarıyla, sahibinin yaşam tarzının bu kadar örtüştüğünü başka bir kimsede görmedim.
Saadet ve Yardım…
Saadet, hepimizin düşleyerek arzuladığımız, ucu sonsuza kadar açık bir yaşam özlemi…
Yardım ise, Saadeti doğuran olmazsa olmaz türünden insancıl bir niteliktir.
Dr.Saadet Yardım’ın yaşamı, adlarının taşıdığı bu eşsiz niteliklerin birleşik bir özetidir.
Mutluluğu yardımda bulmak…
Ben, O’nun resmi görev anlayışını ve Edirne sevgisini, şahit olduğum iki örnekle belirtmek istiyorum.
1960 yıllarında ben Edirne Sağlık ve Sosyal Yardım Müdürü idim. O da Ana-Çocuk Sağlığı (AÇS) baştabibi idi.
AÇS birimi Eski İstanbul Yolundaki kiralık bir konakta çalışıyordu.
Kurumun görevlerinden en önemlisi, vatandaşları Ana Çocuk Sağlığı konusunda eğitmek idi. Ne var ki, sadece anne ve anne adaylarını değil, baba ve baba adaylarını da eğitmek gerekiyordu. Üstelik bu sınıfın büyük çoğunluğu da kırsal alanda yaşıyordu. Eğitim için onların ayaklarına gitmek gerekiyordu. Bu, hele bir hanım doktor için oldukça zor bir hizmetti.
İşte, yaradılışı yardım coşkusu ile mayalanmış olan Dr. Saadet Hanım bunun çaresini buldu. Edirne’nin Hıdırağa, Çömlekakpınar gibi ebe merkezleri olan 5–6 köyünde, devletten yardım almadan, köy muhtarları ile anlaşıp, Ana Çocuk Sağlığı İstasyonları adıyla çalışma merkezleri kurdu ve belli programlarla bu köylere gitmeye başladı.
Ne var ki, bu merkezlerde hanımları eğitiyordu ama erkekler, gündüzleri tarlalara ve iş yerlerine dağıldıkları için onlara ulaşamıyordu. Yardım, bunun da çaresini buldu.
Akşamları işten dönüp, köy kahvelerinde yorgunluk çıkaran erkekler için gece eğitim programları düzenledi ve akşamdan sonra, bu köylere gidip, kahve kahve dolaşarak, Ana Çocuk Sağlığı eğitimi yaptı.
Değerli okuyucularım:
Bu noktada biraz durup, olayı değerlendirelim.
Ben sanıyorum ki, bu fedakârlığı değerlendirecek bir ölçüyü kolay kolay bulamayız.
Dr. Saadet Yardım’ın Edirne Aşkı:
Yıl: 1962- 1963
Kurduğumuz Edirne’yi Tanıtma ve Turizm Derneği yöneticileri arasında iki hanım üye de bulunuyor. Dr. Saadet Yardım ve onun yakın arkadaşı Lise Kimya hocası Mübeccel Korkmaz. Derneği, kuruluş amacına ulaştırmak için, dönemin dar olanakları arasında çırpınıp duruyoruz. Derken Kırkpınar mevsimi gelip, çattı.
Hemen kollar sıvandı ve güreş tribünlerinin altındaki bir dükkân dernek adına belediyece tahsis edildi. Bu iki hanım arkadaşla, Edirne’yi sembolize eden mis sabunu, badem ezmesi, aynalı süpürge ve benzeri ürünleri eski-yeni Edirne kartpostallarını bu dükkâna yerleştirdik. Buraya kadar yapılan işler normaldi. Olağan üstü olan bu ürünlerin, bu iki hanım arkadaş tarafından tanıtılıp satılmış olmasıdır.
Evet, her ikisi de o karmaşık kalabalık içinde, birisi doktor, öbürü lise hocası, Edirne aşkı ile tezgâha girip, satış yapmış ve Edirne’yi tanıtmaya çalışmışlardır.
Burada da biraz durup, nefis muhasebesi yapmamız gerekir diye düşünüyorum.
Özetin özeti:
Ben, büyük şairimiz Yahya Kemal Beyatlı’nın ünlü bilginimiz İbn-ül Emin Mahmut Kemal için yazmış olduğu dizeyi biraz değiştirerek Dr. Saadet Yardım için söyleyip sözü bağlamak istiyorum.
Sonsuz sevgi ve saygı o geçmiş dönem hanım efendisine,
Ne kendi kimseye benzer, ne kimse kendisine…..