Ender BİLAR
www.enderbilar.com
Kırkpınar Yağlı Güreşleri tüm dünyayı etkisi altına alan pandemi nedeniyle 2020 yılında yapılamamıştı. 2021 yılı 660. Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nin gerçekleştirilmesine yönelik gerekli izinler alınmış ve uygulamaya konulan tedbirlerle 9-11 Temmuz 2021 tarihleri arasında Edirne Sarayiçi Er Meydanın’da gerçekleştirildi. Bu yıl güreşlere 14 boyda, 2.160 pehlivan katıldı. Güreşler yine çekişmeli geçti. Ali Gürbüz finalde İsmail Koç’u yenerek 2021 yılının Türkiye Başpehlivanı unvanını kazandı. Trakya Birlik pehlivanı İsmail Koç’un bu yıl finale kadar yükselmesi kendisinden beklenen bir başarıydı.
Kırkpınar Yağlı Güreşleri etkinlikleri kapsamında kentimizde birçok açılış düzenlendi. Cumhuriyetin 50. yılı kutlamaları çerçevesinde 1973 yılında Edirne Belediyesi’nce heykeltıraş Prof. Dr. Tankut Öktem’e yaptırılarak Bedesten Çarşısı önüne konulan Kırkpınar Anıtı Heykeli, Saraçlar Caddesindeki yeni yerine konularak 9 Temmuz Cuma günü düzenlenen törenle açılışı yapıldı. Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nde 11 yıl Kırkpınar Ağalığı yapan ve ebedi 3 altın kemerin sahibi Kırkpınar Ağası Seyfettin Selim’in Edirne’ye kazandırdığı “T.C. Edirne Belediyesi Kırkpınar Ağası Seyfettin Selim Kreş ve Gündüz Bakımevi’nin açılışı CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun da katılımıyla 11 Temmuz 2021 günü düzenlenen törenle yapıldı.
12 Temmuz 2019 tarihinde resmi gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren 7182 sayılı kanuna eklenen “Tarihî Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nde üst üste üç defa altın kemer kazanarak altın kemerin devamlı sahibi olanlara 7nci madde uyarınca Devlet Sporcusu unvanı verilir. Bunlar hakkında devlet sporcularına ilişkin olarak bu kanunda yer alan hükümler uygulanır.” hükmüyle Mustafa Bük, Aydın Demir, Hüseyin Çokal ve Ahmet Taşçı devlet sporcusu olmaya hak kazanmıştı. Edirne Belediye Başkanlığı da almış olduğu kararla Hüseyin Çokal ile Aydın Demir’in heykellerini yaptırarak 11 Temmuz 2021 günü
Sarayiçi alanında belirlenen yerlerine konulmuştur. Aslında Kırkpınar Yağlı Güreşleri tarihinde ilk defa uygulamaya konulan altın kemeri 1966-1967-1968 yıllarında başpehlivan olan Ordulu Mustafa Bük kazanmıştır. Umarım önümüzdeki yıl bu eksiklik tamamlanır. Aslına bakılırsa, Kırkpınar tarihinin ilk kemerli başpehlivanı Tekirdağlı Hüseyin Alkaya’dır. 1935-1942 yılları arasında sekiz defa Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nde başpehlivanlık unvanı kazanmıştır. Tekirdağlı Hüseyin Alkaya, Kırkpınar Yağlı Güreşleri tarihinde Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğünce yaptırılan ilk kemerin (Kurtdereli Mehmet Pehlivan Kemeri) sahibi başpehlivan olarak tarihe geçmiştir.
Kırkpınar Yağlı Güreşleri tarihinde 11 yıl “Kırkpınar Ağası” olarak görev yaparak tarihe geçen Seyfettin Selim’in 2022 yılı ağalık koçunu yapılan açık artırma ile 1.022.000.-TL ile kazanmıştır. Böylelikle 661. Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nin ağası olmuştur. Kırkpınar Yağlı Güreşleri geleneksel olarak sürekli yapılan ve tarihsel süreç ile birlikte günümüze kadar kaide, ritüel ve öğeleriyle bütünleşen, UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültür Mirası Listesi’ne giren mirasımızdır. Bu mirasın her bir ritüel ve öğelerine sahip çıkmak Güreş Federasyonu, Edirne Belediyesi ve ağanın sorumluluğundadır. Kırkpınar ağasının ağa karşılama töreninde ve Sarayiçi’nde ağa kıyafetini giymeden yer alması düşündürücüdür. Kırkpınar ritüelleri içinde yer alan kırmızı dipli mum’un, pehlivanların giydiği kispet’in, yağ kazanının, yağ ibriğinin, zeytinyağının, davul zurna ekibi ve kıyafetinin, cazgır ve kıyafetlerinin, başpehlivanın hamama götürülmesi vd. bir anlamı bulunmaktadır. Eğer bu değerlerin önüne maddi güç geçerse günün birinde Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nin tarihsel geleneği bozulur. Aslında Kırkpınar ağalığı Kırkpınar’ın bir sembolüdür. Maddi gücü olarak düşünüldüğünde ileride daha büyük olumsuzlukların olabileceği görülmektedir. Belki de ileriki yıllarda bir kişinin ağalık yapma süresini de en fazla üç yıl ile sınırlamak gerekebilecektir. Bunun da gerçekleşebilmesi için devletin Kırkpınar Yağlı Güreşleri’ne gerekli desteği vererek sürdürülebilir hale getirmesi gerekmektedir.
Kırkpınar Yağlı Güreşleri’ni geleceğe taşımak amacıyla Edirne Belediye Başkanlığınca gerçekleştirilen dijitalleştirme projesi, 14 Temmuz 2015 Salı günü düzenlenen tanıtım toplantısı ile www.edirnekirkpinar.com adresinden erişime açılmıştı. Erişime açıldığı günden 12 Temmuz 2021 tarihine kadar 163 ülkeden 500 bin güreş sever WEB sayfasında yer alan bilgilere erişerek 1 milyon kez sayfalara tıklayarak bilgi indirmiştir. WEB sitesine erişimin % 76,53’ü mobil, % 22.04’ü masaüstü, % 1,43’ü de tablet ile gerçekleştirilmiştir. Güreşlerin boylara göre tur sonuçları da bu site üzerinden paylaşılmıştır. Kırkpınar’ın 6 dilde tanıtılması ve her türlü bilgiye ulaşılabilir olması önemlidir.
660. Kırkpınar Yağlı Güreşleri’nde ter akıtan pehlivanlarımızı ve gerçekleşmesinde emeği geçenleri kutluyoruz.
